پراهمیتترین مهارتهای شناختی، برای یادگیری سریع و موفق
یکی از بزرگترین مشکلات مدلهای آموزشی سنتی، آموزش همه نوع انسانی در فضایی یکسان است. درحالیکه میدانیم در نظامهای آموزشی فراگیر، آموزش همه در یک غالب، خیلی جواب نمیدهد. چرا که هر انسانی شیوه یادگیری متفاوتی دارد.
چهار شیوه یادگیری با نامهای دیداری، شنیداری، خواندنی-نوشتنی و لمسی-حرکتی وجود دارند که هر یک از ما در یک یا برخی از آنها بهتر هستیم:
یادگیرندگان دیداری در محیطی که دارای محرکهای بصری فراوانی باشد، بهتر یاد میگیرند. این گروه از انسانها اغلب دارای حافظه عکاسی هستند، جایی در مغز که با دیدن یک عکس یا صفحهای از یک کتاب، با برداشتن نشانههای تصویری آن را به خاطر میسپارد.
یادگیرندگان شنیداری در مکانی که در آن امکان شنیدن و گوش کردن بهخوبی وجود داشته باشد، بهترین یادگیری را دارند. این افراد در سالنهای سخنرانی و بهرهگیری از پادکستها و کتابهای صوتی موفق هستند.
یادگیرندگان خواندن-نوشتن مطالعه و بازنویسی را بهترین راه یادگیری میدانند.
یادگیرندگان لمسی-حرکتی برای یادگیری به انجام کار نیاز دارند. آموزشهای گفتاری یا جزوات درسی، مرکز یادگیری در مغز این افراد را تحریک نمیکند و ایشان بیشتر به «انجام» آنچه یاد میگیرند، نیاز دارند. عملکرد این افراد در آزمایشگاههای علوم مدارس یا در بخش هنر و کارگاههای عملی بسیار خوب است. آنها در این مکانها میتوانند آنچه میآموزند را همزمان تمرین کنند.
بااینوجود «مهارتهای شناختی» بالاتر از انواع یادگیری قرار میگیرند. مهارتهای شناختی با فرایندهای پردازش اطلاعات در مغز ارتباط دارند. پنج مهارت شناختی پایه عبارتاند از: خواندن، یادگیری، به خاطر سپردن، استدلال منطقی و توجه کردن. شیوه بهکارگیری هر یک از این مهارتها به بهتر شدن یادگیری مهارتهای جدید و پرورش فردی ما کمک میکند.
درک نقاط قوت و ضعف به ما کمک میکند تا آنچه یاد میگیریم و نحوه یادگیریمان را بهبود دهیم. برای مثال، اغلب مردم بهخوبی دریافتهاند که اگر بلافاصله پس از آموختن موضوعی در یک کارگاه آموزشی، آن را در موقعیتی واقعی به کار نگیرند، بهزودی آن را فراموش خواهند کرد. این فرایند، بخشی از مهارت شناختی به یادآوردن و توانایی انتقال یاد گرفتهها به موقعیت عملی است که به آن استدلال منطقی میگویند.
یکی از برتریهای ما نسبت به اجدادمان دسترسی نامحدود به آموزش رایگان است. وب سایتهایی مانند ted.com، یوتیوب و میلیونها صفحه وب در گوگل این امکان بیحدوحصر را به ما میدهند. شما میتوانید هر چیزی از واکس کفش و تمیز کردن منزل تا فیزیک کوانتوم و ریاضیات کاربردی را از این طریق بیاموزید.
مهم نیست که چه میخواهید یاد بگیرید، امکان آموختن آن وجود دارد. بااینحال، با این امکانات تقریباً بیحدوحصر، هیچچیز را بهطور مؤثر یاد نخواهید گرفت مگر اینکه بدانید و درک کنید که چه نوع یادگیرندهای هستید.
هفت راه استفاده از مهارتهای شناختی برای کمک به یادگیری اثربخشتر:
کشف سبک غالب یادگیری
هنگامیکه تفکر در باره روش طبیعی یادگیری خود را آغاز کنید، سبک یادگیری غالب شما آشکار خواهد شد. کافی است فعالیتهایی که معمولا هنگام یادگیری انجام میدهید و از نتیجه آن راضی هستید را مرور کنید.
برای مثال، من هرگاه که میخواهم موضوع جدیدی را بیاموزم، از یوتیوب استفاده میکنم. من فردی بهشدت دیداری هستم و نیاز دارم که نحوه انجام امور را ببینم.
اخیراً در حال یادگیری نحوه تا زدن لباسهای مختلف به روش مارثی کوندو هستم. هر بار یک نوع لباس روی میز است و ماری کوندو در یوتیوب به من نشان میدهد که چگونه لباس را تا بزنم. استفاده از سبکهای یادگیری طبیعی و غالب خودم یعنی دیداری و لمسی-حرکتی و بهکارگیری مهارت شناختی استدلال منطقی کاری است که برای یادگیری بهترین روش تا زدن لباس انجام میدهم.
نگاه به ویدیوی دو دقیقهای ماری کوندو در حال تا زدن یک تیشرت و همزمان انجام عملی آن، درونی شدن یادگیری و استفاده از روش درست تا زدن تیشرت را تضمین میکند.
تجربه کردن روشهای یادگیری مختلف
اگر مطمئن نیستید که چه نوع یادگیرندهای هستید، پس خود را بیازمایید.
موضوعی را که دوست دارید برای یادگیری انتخاب کنید. سپس در اولین گام در باره آن بخوانید. در گام بعد، فیلمی در باره آن ببینید یا به یک سخنرانی در آن زمینه گوش فرا دهید. در گام نهایی دانشی که کسب کردهاید را عملاً بهکارگیرید.
برای مثال، اگر قصد دارید مهارتهای «ارائه» خود را بهبود دهید، ابتدا با جستجویی ساده در گوگل مقالهای در باره بهترین روشهای بهبود مهارتهای خود بیابید و آن را بخوانید. در گام بعد جستجوی مشابهی را در یوتیوب انجام داده و فیلمی را در این زمینه تماشا کنید. پس از انجام این دو کار آنچه آموختهاید را در ارائه بعدی خود عملاً بهکارگیرید. بهاینترتیب دانش فراگرفته شده را تقویت کرده و مهارت جدید خود را درونی خواهید کرد. نکته مهم این است که با این روش کشف خواهید کرد که کدام نکات یادگیری را سادهتر میتوانید به خاطر آورید و در نتیجه کدام روش یادگیری برای شما موثرتر بوده است.
تمرین متمرکز ماندن
توانایی «توجه کردن» ضعیفترین مهارت شناختی در اکثر مردم است. در جهانی که روزانه بارها حواسمان پرت میشود و یا دیگران باعث وقفه در کارهایمان میشوند، متمرکز ماندن بر روی آنچه میخواهیم بسیار دشوار است. به خود بیاموزیم که خاموش کردن تلفن و پیامهای یادآوری کننده کامپیوتر بهترین راه برای تقویت مهارتهای توجه کردن است.
مطمئناً نیازی نیست که تمام روز تلفن و پیامهای کامپیوتر شما خاموش باشد. تنها چیزی که نیاز دارید خاموش کردن همه عوامل پرتکننده حواس، در ساعات معینی از روز است. به همین ترتیب در مواقعی که در جلسهای هستید و یا به سخنرانی فردی گوش میدهید، تلفن را کاملاً خاموشکنید. امروزه افراد کارگشا نیاز انسانها به تعامل با دنیای بیرون را بهخوبی درک کردهاند و نرمافزارهای فراوانی برای تحقق این نیاز وجود دارد؛ بنابراین، تنها کافی است روزی چند بار فاصلهای بین کارهای خود ایجاد کرده و در این مدت پیامها و ایمیلهای مهم خود را چک کنید.
یافتن راههای گوناگون برای استفاده بهتر از سبک یادگیری غالب
برای تقویت دانش جدید خود تنها به یک روش برای تمرین مهارت خویشتن بسنده نکنید.
برای مثال، اگر مدتی است در حال یادگیری روشهای بهتر نامهنگاری هستید، آموختههای جدید خود را برای روزانه نویسی یا وبلاگ نویسی نیز مورداستفاده قرار دهید. نوشتههای روزانه و وبلاگها نیازی به چاپ شدن ندارند، پس میتوانید آنها را خصوصی نگهدارید. کاری که میکنید، بهرهگیری از مهارت جدید در مسیرهای گوناگون است. روشی که ظرفیت مغز شما را برای انعطافپذیری افزایش میدهد و به شما امکان میدهد تا مهارت جدید را در گستره بزرگتری مورداستفاده قرار دهید.
تقویت دانش فراگرفتهشده از طریق مرور آن با سایر روشهای یادگیری که در آنها ضعیفتر هستید
هرچند همه ما سبک یادگیری غالبی داریم، اما مرور مهارتهای جدید با روشهای متفاوت، کاری عاقلانه است. اگر یک یادگیرنده دیداری یا بصری هستید و در مورد مهارت جدید خود تمامی نمودارها، اینفوگرافها و تصاویر ممکن را بلعیدهاید، اینک زمان آن است که مقاله یا کتابی در باره آن مهارت پیداکرده و بخوانید.
هر چه مهارت جدید را با روشهای بیشتری مطالعه کنید، درونی ساختن آن مهارت سریعتر میشود. انجام این کار به مغز شما کمک میکند تا فضاهای خالی گمشده در دوره یادگیری خویش را پرکرده و دانش خود را تقویت کنید.
درحالیکه سبک غالب یادگیری ما همواره بهترین راه برای آموختن است، هنوز هم به سبکهای دیگر یادگیری نیاز دارید تا به حفظ و یادگیری عمیقتر در جهت خبره شدن در آن مهارت، کمک کنید.
تمرین عملی دانش جدید
این اصل را به خاطر بسپارید، اگر از دانش یا مهارت جدید خود استفاده نکنید آن را از دست خواهید داد.
کلاسهای زبان انگلیسی دوران مدرسه را به یاد بیاورید. اکثر مردم اگر پس از یادگیری زبان، بهطور مستمر از آن استفاده نکنند بهسرعت همهچیز را فراموش خواهند کرد. این موضوع حتی در باره زبان مادری شما نیز صدق میکند. ممکن است کلمه یا اصطلاح جدیدی را یاد بگیرید؛ اما اگر هرگز نیاز به استفاده از آن کلمه پیدا نکنید، خیلی زود متوجه میشوید که کلمه را فراموش کردهاید.
نورونهای مغز ما به تمرین منظم نیاز دارند. بدون تمرین، مغز نیز مانند عضلات بهمرور تحلیل رفته و نابود خواهد شد.
استفاده از مهارت جدید در کمترین زمان ممکن
تصور کنید در یک دوره آموزشی «فروش» شرکت کردهاید. روز اول در باره برگزاری جلسه، خوشامدگویی و پرسیدن سؤال آموزش میبینید. در پایان همان روز آنچه یاد گرفتهاید را بهکارگیرید. برای مثال هنگام برگشت به خانه، در اتوبوس یا مترو مکالمهای را با فردی غریبه آغاز کنید. یا اگر در مسیر برگشت به منزل فروشگاهی سر راهتان قرار دارد، به آنجا بروید و از فروشندگان یا صندوقدار به شیوهای که یاد گرفتهاید سوالاتی بپرسید.
تقویت و تحکیم فرایند یادگیری، هدف اصلی این کار است. در چنین موقعیتهایی مغز شما آنچه بهصورت نظری یاد گرفتهاید را به خاطر آورده و عملاً در موقعیتی واقعی به کار میگیرد. شما میتوانید اطلاعات نظری را بهبود بخشیده و با شخصیت خویش سازگار سازید. در مثال دوره فروش، با این شیوه در آینده خواهید توانست سوالاتی را که تقریباً برایتان طبیعی شدهاند، بهسرعت بپرسید.
این راهبرد تقریباً برای هر مهارتی کاربرد دارد. هنگام یادگیری رانندگی، مربی به من آموخت که باید دو دستم روی فرمان باشد و محل استقرار دستها تقریباً مانند عقربههای ساعت در وضعیت 10 دقیقه به دو قرار بگیرد. این شیوه گرفتن فرمان برایم راحت نبود، به همین دلیل پس از گذراندن امتحان رانندگی، پشت فرمان نشستم و وضعیتهای مختلف را امتحان کردم و نهایتاً دریافتم که در وضعیت یک ربع به سه بسیار راحتتر هستم. تغییر وضعیت گرفتن فرمان مانع رانندگی کردن من نشد، بلکه برعکس شرایط را برای من راحتتر کرد.
جهت دسترسی به متن کامل بر روی دکمه زیر کلیک نمایید.
دیدگاهتان را بنویسید